We denken vaak dat onze gevoelens en ons denken ons aansturen. Dat is dus niet helemaal zo. Tenminste, het ligt heel wat complexer dan dat. Wat we voelen, denken, doen, hoe ons lijf werkt en reageert… wordt mee aangestuurd door hormonen.
Zonder heel technisch te willen gaan worden komt het erop neer dat hormonen een regelfunctie hebben in ons lichaam. Je kan je haast niet voorstellen wat ons lijf allemaal doet dankzij een resem aan lichaamseigen hormonen. Ook nu heeft de wetenschap nog niet voor elk hormoon kunnen bepalen wat het precies en hoe regelt. Het is dus heel complex.
Vereenvoudigd zou je ze kunnen omschrijven als chemische boodschappers, die via de bloedbaan verzonden worden aan doelcellen of doelorganen. Dit in tegenstelling met de neurotransmitters, die op de plaats waar ze “gemaakt” worden ook resultaat veroorzaken. Je hebt er zelfs (de feromonen) die van individu naar individu een boodschap overbrengen, dus door de lucht.
Hormonen worden enerzijds gestimuleerd (lees: worden aangemaakt door onze endocriene klieren) door wat we zien, voelen, horen, smaken en ruiken, maar een opstoot van één bepaald hormoon stimuleert op zijn beurt weer de aanmaak van een ander. Zo ontstaat er een heel complexe wisselwerking. Je zou kunnen stellen – kort door de bocht – dat wat we doen en ervaren door onze hormonen aangestuurd wordt en dat wat we doen en ervaren weer onze hormoonaanmaak aanstuurt.
Daarom hier een hoofdstuk dat wat meer uitleg geeft over de werking van een beperkt aantal hormonen, namelijk die lichaamseigen stofjes die ons heel erg sturen ook in relaties en seksualiteitsbeleving. Aangezien BDSM dat uiteraard ook is én het feit dat we in een BDSM-spel regelmatig fysieke en psychische grenzen gaan opzoeken waarbij onze hormonen vaak een loopje met ons gaan nemen, hoort dit mijns inziens heel erg thuis in dit boek. Je kan namelijk erg leuke spelletjes met deze stofjes gaan spelen … als je weet hoe!
Enkele belangrijke “medespelers”
Na een korte toelichting per soort, geef ik aan hoe ze binnen een BDSM-spel/relatie hun effect kunnen hebben.
DOPAMINE en NORADRENALINE
We noemen ze de verliefdheidsstofjes. Als we verliefd zijn zorgen onze hersenen voor de aanmaak van deze stoffen. Het denken aan een geliefde is al genoeg om deze productie meteen te verhogen.
Deze stoffen veroorzaken allerlei nevenverschijnselen zoals: slapeloosheid, hongerverlies, intense energie, hartkloppingen, uitbundigheid en een sterk gefocuste aandacht.
Noradrenaline verstevigt daarbij onze capaciteit om sneller te leren, het verhoogt als het ware de mogelijkheid om nieuwe informatie op te doen en te verwerken. Hoe hoger de concentratie van beide stoffen, hoe sneller luststoffen aangemaakt worden (zie verder: testosteron).
Hoe werkt dat binnen de setting van een BDSM-relatie?
Ook als er geen liefde in het spel is, zal je meestal zien dat onderdanigen heel erg gefocust zijn op hun Dominant. De Dominant wordt vaak “aanbeden” omdat die voor hen gaat zorgen cq. voor hun seksuele bevrediging zorgen. Je kan je afvragen of de aanbidding gericht is op de persoon of wat die persoon kan teweegbrengen (?)
Daar waar in een vanilla-relatie eerder verwacht wordt dat de beide partners ondernemend en initiatiefnemend zullen zijn, is er binnen een zuivere D/s-relatie een gefocuste en op geven gerichte aandacht van de Dominant voor de sub. Uiteraard geldt dat ook in omgekeerde zin; de sub hangt als het ware aan de lippen van de Dominant omdat hij/zij hen gaat brengen daar waar ze wensen te zijn. Deze focus is dan eerder gericht op het ontvangen.
Komt er verliefdheid bij – en die kans is erg reëel als je iemand gevonden hebt die je volledig seksueel kan bevredigen – dan wordt dat allemaal nog wat heftiger. Heerst die verliefdheid bij beide partners dan zullen beiden een versnelde leercapaciteit hebben en dus is de kans erg groot dat beiden mekaar heel erg snel zullen doorgronden. Alle informatie die ze opdoen zal sneller leiden tot een gedegen kennis van elkaars geest en lijf en dus de kans op een beter spel voor beiden alleen maar exponentieel versnellen.
SEROTONINE
Een verhoogde aanmaak van de verliefdheidsstofjes heeft een verlagend effect op ons serotonineniveau. Een laag serotonineniveau speelt een belangrijke rol bij dwangmatig gedrag. Een laag gehalte vernauwt als het ware ons blikveld en we focussen dus meer op één aspect in ons leven, het onderwerp van onze liefde.
Hoe werkt dat binnen de setting van een BDSM-relatie?
Verliefde BDSM-partners zullen dit zeker herkennen. De behoefte om te spelen wordt steeds groter, zodat er een zekere dwangmatigheid kan ontstaan. Doorgaans – naarmate verliefdheid overgaat in liefde – zal deze dwangmatigheid afnemen. Binnen een liefdesrelatie weet men van mekaar dat, ook als er vandaag niet gespeeld wordt, dat niet hoeft te betekenen dat er morgen niet gespeeld wordt.
MELATONINE
Melatonine wordt gemaakt uit serotonine en is bij mensen direct gekoppeld aan blootstelling aan licht, zowel zon- als kunstlicht. Melatonine stuurt ons lichaam met name bij de overgang van licht naar donker en fungeert als biologische klok. Het zet ons lichaam als het ware aan om van dagactiviteit naar nachtactiviteit over te gaan. Simpelweg geformuleerd, het zet ons aan tot rust te komen.
Hoe werkt dat binnen de setting van een BDSM-relatie?
Zichtrestricties (zoals b.v. een blinddoek of masker) brengen ons lichaam in een soort verwarring. Daarnet was er nog licht, nu is het plots donker. Daar waar onderdanigen bij het blinderen soms wat angstige reacties kunnen vertonen, zal dit erg snel omslaan in een gevoel van rust, van loslaten, van een soort roesachtige toestand. Ervaren Dominanten zullen dit erg snel merken aan de lichaamstaal van hun sub en weten dan dat hun sub “rijp” voor ze is.
TESTOSTERON
Bij seksuele gevoelens wordt zowel bij mannen als vrouwen de luststof testosteron aangemaakt. Dat kan dus op eender welk moment van de dag gebeuren waardoor we lust voelen (geilheid). De testosteronspiegel is erfelijk bepaald, maar verandert ook afhankelijk van de dag, week, jaar en levenscyclus van een mens. Mannen en vrouwen die gemiddeld een hogere testosteronspiegel hebben zijn dus seksueel actiever.
We zagen reeds eerder dat verliefdheidstofjes de aanmaak van luststofjes verhogen. Bij mannen gaat dit zich vertalen in een erectie en de productie van voorvocht; bij vrouwen gaat de vagina vochtig worden, zullen clitoris en schaamlippen meer bloeddoorstroming krijgen en opzwellen. (Wie zei er dat vrouwen en mannen zo verschillend waren?)
Hoe werkt dat binnen de setting van een BDSM-relatie?
Dit behoeft weinig toelichting, vermoed ik. Wel kan aangenomen worden dat BDSM-rituelen (b.v. het aandoen van een collar), maar ook het klaarleggen cq. klaar zien liggen van speelattributen, het op voorhand schrijven van opdrachten, de voorbereidingen die voorafgaan aan het spel, enz. een heel erg stimulerende werking hebben op ons testosterongehalte. Een BDSM-spel brengt haast inherent een voorspel met zich mee.
VASOPRESSINE
Deze stof verhoogt de hechtingsdrang bij mannen (een hechtingsstofje dus). Deze stof wordt hoofdzakelijk aangemaakt direct na de ejaculatie. Naarmate de verliefdheid daalt, stijgt de hechtingsdrang of omgekeerd … naarmate er meer hechtingsdrang komt gaat de aanmaak van verliefdheidstofjes verlagen. Daarom ook daalt de verliefdheid naarmate er meer hechting komt tussen partners.
Hoe werkt dat binnen de setting van een BDSM-relatie?
Menig sub zal herkennen dat eens een Dominant klaargekomen is de teneur van een spel erg plots kan veranderen. De sub zal meer aangehaald worden, lief toegesproken worden, vaak zelfs woorden van dankbaarheid te horen krijgen. Dat is dus geen moment om te gaan rellen, maar je te laten koesteren voor wie en wat je bent.
OXYTOCINE
Deze stof beïnvloedt de hechtingsdrang bij vrouwen. Het is wetenschappelijk bewezen dat meteen na de bevalling – en tijdens de hele borstvoedingsperiode – deze stof massaal aangemaakt wordt om evidente redenen: de noodzakelijke hechting en binding tussen moeder en baby. Maar mannen én vrouwen maken deze stof ook aan, om heel andere redenen. Een lage oxytocinespiegel gaat meestal samen met de toestand van verliefdheid, maar aan de andere kant produceert het lichaam meer oxytocine door te knuffelen, strelen, huidcontact, intimiteit met je geliefde. Bij het orgasme (zowel bij mannen als vrouwen) stijgt deze spiegel zeer hevig.
Hoe werkt dat binnen de setting van een BDSM-relatie?
Verstandige Dominanten zullen door heel veel huidcontact de intimiteit met hun sub verhogen. Daardoor ontstaat er meer vertrouwen waardoor makkelijker grenzen aangepakt kunnen worden. Wil je je sub dus een gewenste grens laten oversteken, zorg er dan voor dat je voordien heel veel streelt en knuffelt. De eventuele schroom of angst om een grens te overschrijden, zal er door dalen.
Spelslimme Dominanten zullen strelen met pijnstimulansen afwisselen, waardoor de sub in een soort aantrekken-afstoten golfbeweging terechtkomt. Dit maakt dat subs op de duur geen onderscheid meer kunnen maken tussen wat pijn en wat genot is. Opnieuw een heel mooi speelterrein voor mensen die grenzen willen verleggen.
ADRENALINE (of ook EPINEFRINE genoemd)
Dit hormoon komt in grote hoeveelheden vrij bij angst en stress, maar ook bij woede, kou, hitte, fysieke inspanning én pijn. Deze stof maakt dat ons lichaam een vecht- of vluchtmachine wordt. Dit gaat dus terug naar ons overlevingsinstinct in levensbedreigende situaties … ons lichaam wordt sterker, sneller, alerter … kan zich dus beter verdedigen of sneller doen wegvluchten. (zie verder in dit hoofdstuk de tekst over subspace)
ENDORFINE
Endorfines werken in eerste instantie pijn- en vermoeidheidsonderdrukkend, maar zorgen ook voor een gevoel van euforie (denken we b.v. maar aan wat duursporters de “running high” noemen) waardoor je je dus prettiger, plezieriger en minder bedreigd gaat voelen. De roesachtige toestand die daardoor ontstaat kan vergeleken worden met de effecten die opium en heroïne hebben op ons lichaam. Endorfines worden dan ook vaak bestempeld als de lichaamseigen morfine. (zie ook hiervoor weer de tekst over subspace).
FEROMOON
Feromoon is een chemische stof die boodschappen overbrengt tussen individuen van eenzelfde soort (dus zowel bij mens als bij dier). Er zijn heel veel soorten feromonen, die elk hun eigen signaal geven en zo zijn er dus ook de seksferomonen. Deze specifieke soort brengt dus fysiek de boodschap over naar een partner dat hij/zij zin heeft om seks te hebben. We merken ze niet bewust op, maar de boodschap komt onbewust wel aan.
Hoe werkt dat binnen de setting van een BDSM-relatie?
Deze chemische stof is een geschenk van wereldformaat voor speelgrage Dominanten. Deze stof maakt dat wat je als Dominant bewust inzet ook effect zal ressorteren. Maar – en dat is nog veel leuker – zorgt die stof ervoor dat wat je nog niet bewust hebt ingezet maar wel van plan bent te gaan doen, al een uitwerking zal hebben. Het lijkt dus wel of je sub je plannetjes al doorheeft voordat je ze ingezet hebt.
Als je dit combineert met wat mindplay kan je je sub dus tot in de hoogste regionen opgeilen. Er ontstaat een speeltuin waarin de sub op een klimtuig zit en de roetsjbaan al voelt aankomen nog voordat het gebeurt.
Subs zeggen vaak dat ze aan een blik in de ogen van hun Dominant al aanvoelen wat er gaat komen. Ten minste zo lijkt het. In werkelijkheid zendt elk van ons een chemische boodschap uit op het moment dat we er nog maar aan denken.
Dat verklaart ook waarom bepaalde subs al gaan reageren alvorens een spelelement ingezet wordt. Een feest als je weet hoe het werkt!
Een persoonlijke noot:
Ik vind het spelen met lichaamseigen stoffen een enorme kick omdat ik zie wat mijn handelen kan veroorzaken en het bewust ook inzet. Het is dus een controle op zeer basaal niveau. Ik stuur de aanmaak van hormonen mee aan … hoe lekkerder Dominant kan het zijn?! Daar waar anderen party(drugs) nodig hebben, kan ik ze met eigen denken en handelen aansturen.
Subspace: het spel met hormonen
Subspace is een “fenomeen” in de BDSM-scene. Iedereen heeft er minstens van gehoord, talrijke mensen hebben het ook zelf meegemaakt en zowat iedereen wil het wel eens meemaken. Het lijkt soms wel of het hét summum van beleving is binnen een BDSM-spel. Je vindt er dus ook heel wat zin en onzin over op websites, fora en blogs.
Dé reden voor mij om te proberen er wat objectieve informatie over neer te schrijven.
Hoewel in eerste instantie bij subspace gedacht wordt aan een zuiver psychische toestand, is dit helemaal niet het geval. Het is eigenlijk net het tegenovergestelde.
Bij het ontvangen van straf en pijn spelen een tweetal lichaamseigen stoffen een rol.
In de tijd dat wij nog op dierlijk niveau leefden, gebruikten we die stoffen al om in geval van jacht, gevecht of oorlog onze pijn te bestrijden en verminkingen te kunnen overleven.
De eerste stof is endorfine. Dit is een door het menselijk lichaam zelf aangemaakt verdovend middel. Chemisch en qua uitwerking heeft het wat weg van morfine.
De tweede stof is adrenaline. Die stof zorgt ervoor dat je meer energie krijgt.
Vroeger werkte dit bij een gevecht als volgt:
Je raakte gewond door sneden, beten of breuken. Endorfine verdoofde je en je kon doorvechten voor je leven. Je kwetsuren of pijn werden erger en je maakte bovendien heel veel adrenaline. Daardoor kon je ondanks breuken en grote wonden hard wegrennen of alsnog je tegenstander vermorzelen.
Hoe werkt dat nu bij een Dom/sub-relatie?
Stel, je wordt als sub geslagen en pijn gedaan. Als dat op de juiste wijze (ritmisch en gradueel opbouwend) gebeurt, maakt jouw lichaam endorfine aan en daarmee verdooft je pijn. Je wordt bleker en raakt in een soort roes (slaapachtige toestand) door de verdovende werking. Daardoor raak je nog niet in een oncontroleerbare toestand.
Als je dan nog meer pijn krijgt toegediend, maakt jouw lichaam adrenaline aan. Je komt weer uit je roes, je wordt rood, krijgt kippenvel (je wilt je haren opzetten om groter en griezeliger te lijken). Deze stof veroorzaakt binnen enkele seconden vaatvernauwing en bloeddrukverhoging. Je kunt nu door je toegenomen kracht je boeien verbreken, een ander met onmeetbare kracht toetakelen, vluchten en je bent min of meer onoverwinnelijk. Die stof maakt van je lichaam en geest een vecht- of een vluchtmachine.
In deze laatst beschreven toestand kan zelfs een kleine, weinig krachtige vrouw een beresterke man gemakkelijk aan en zelfs levensgevaarlijk verwonden.
Als endorfine en adrenaline in grote hoeveelheden gelijktijdig worden aangemaakt, ontstaat een situatie die wel oncontroleerbaar kan worden.
De sub heeft geen heldere perceptie meer van de realiteit, maar drijft puur op oerinstinct. Met andere woorden, verliest zijn/haar eigen grenzen uit het oog! Grenzen die door de sub bepaald werden! Het is dus aan de Dom om hier zeer attent mee om te springen. Zorg ervoor dat de sub zodanig goed vastgemaakt is dat zij/hij zichzelf noch jou kan verwonden. Draag er extreme zorg voor de eerder gestelde grenzen niet te overschrijden.
Praat veel en indringend op hem/haar in. Noem hem/haar bij de subnaam. Jouw stem is nog de enige link met de realiteit. Jij bent de enige die zijn/haar energie kan kanaliseren naar genot. Loop zeker niet weg en laat niemand anders toe wat dan ook te doen!
In deze toestand heb je als Dominant de volledige controle over je sub. Je kan dan – en dat vergt heel goed kijken wat er gebeurt – geest en lichaam van je sub gaan aansturen. Je speelt als het ware met de hormoonproductie van de ander. Naarmate je deze situatie meermaals beleeft, kan je aan de hand van wat jij gezien hebt en dat wat de sub heeft ervaren, gaan bijsturen en verfijnen. Ook hier baart oefening kunst. Praat uitvoerig bij na elke subspace-ervaring.
Neem een zeer uitgebreide pauze nadien. Het lichaam is uitgeput en heeft dringend rust en vloeistoffen (water) nodig om snel te recupereren. Best ook iets zouts (tegen vochtverlies waardoor het lichaam veel zout verliest) of zoets (voor snelle energieopbouw) geven.
Het klinkt misschien allemaal wat afschrikwekkend, maar dat is het niet! Op voorwaarde dat de Dom weet wat te doen, is in subspace verkeren een verschrikkelijk heerlijke ervaring!
Sommige subs zullen eindeloos giechelen alsof ze high zijn, anderen zullen in een soort tranceachtige, meestal gelukzalige toestand verkeren. Sommigen noemen het “zweven”, anderen “vliegen”. Het is in elk geval een ervaring die je nooit meer vergeet en een van de dierbaarste “eigendommen” van elke verstandige Dom/sub.
(Eerder gepubliceerd in het boek: “Ik wil je beheersen!”)
Overname van deze tekst kan na goedkeuring van de webbeheerder en mits degelijke bronvermelding.